KİTLESEL FONALMA NEDİR?
Sanal alemde oluşturulan platformlardan fon ihtiyacı olan projelerin duyurusu gerçekleştiriliyor, ilgi gösteren kişiler projeye diledikleri tutarda destek veriyor, gerekli fon tutarına ulaşılınca proje hayata geçiriliyor. Geniş kitlelerin katılımı, yüksek tutarlı projelerin dahi kısa zamanda gerekli fona ulaşmasını sağlayabiliyor.
Bazı platformalar tamamen ticari amaçlı projelere yer verirken, sadece sosyal amaçlı projelere yer veren platformlar da mevcut.
Henüz emekleme aşamasında olmakla birlikte, ülkemizde de 2013 yılından itibaren bu amaçla faaliyet gösteren portallar oluşturulmaya başlandı.
Sistem nasıl işliyor?
Projenin sunumu: Hazırlayacağınız metin, çizim ve videolar, tercih edilen crowdfunding portalına konularak projenin kitlelere sunumu gerçekleştirilir. Portalın fonksiyonu projenin tanıtımı için gerekli ortamı oluşturmak ve destek verenlerin yapacağı ödemeleri belli bir komisyon kesintisi sonrası proje sahibine iletmekten ibarettir; proje ya da fon talep eden kişi için garanti vermez.
Ödül: Projeyi destekleyen kişilere, yapacakları katkı tutarına göre önceden belirlenen ödüller vaad edilir. Proje hayata geçirildiğinde ücretsiz ürün temini, teşekkür yazısı gönderilmesi, destekçilerin isimlerinin duyurulması, hatta oluşturulan ürüne destekçi kişinin isminin verilmesi olası ödüllere örnek olarak gösterilebilir.
Fon temini: Katılımcılar uygun gördükleri projeye dilediği miktarda katkı sağlar, ödemeler aracı konumundaki crowdfunding portalı tarafından gerçekleştirilir. Öngörülen sürede hedef rakama ulaşılırsa, platform sahibi %5 ile %10 arasında değişen oranlarda komisyon bedelini keserek toplanan fonu proje sahibine öder.
Bazı platformlar, önceden belirlenen fon tutarının öngörülen sürede temin edilememesi halinde, o zamana kadar toplanan fonları herhangi bir kesinti yapılmadan katılımcılara iade etmektedir. Bazı platformalar ise belirlenen süre sonunda hedeflenen rakama ulaşılamamış olsa dahi, o ana kadar toplanan fonu komisyonunu alarak proje sahibine ödemektedir.
Vergileme
Kitlesel fon toplama işleminin vergisel sonuçları öngörülen projeye, vaad edilen ödüllere, talep edilen katkının niteliğine ve miktarına göre farklılık göstermektedir. Hangi vergilerin ne zaman uygulanacağının tespiti için her bir olayın kendi içerisinde değerlendirilmesi gerekmektedir.
Karşılığında belli bir menfaat öngörülerek fon kabul edilmesi, birçok durumda gelecekte yapılacak bir mal ya da hizmet teslimi karşılığında avans temini olarak değerlendirilebilir. Bu durumda toplanan fonların gelir vergisine tabi tutulması, ancak gelir vergisi açısından vergiyi doğuran olayın gerçekleştiği dönemde beyan edilmesi gerekecektir.
Hazırlanması öngörülen müzik albümü için destekçilerden 10 TL talep edilmesi, karşılığında çıkarılacak albümün cd ortamında kopyasının kendilerine gönderileceğinin vaad edilmesi bu duruma örnek olarak gösterilebilir. Albüm çıktığında hediye cd fatura edilir.
Mevcut ya da gelecekte üreteceği ürünlerin satışını internet portalları aracılığıyla satan kişilerin faaliyetlerini ticari organizasyon içerisinde ya da süreklilik arz edecek şekilde yapmaları halinde, bu kişiler adına mükellefiyet tesis edilerek elde ettikleri gelirin gerçek usulde ticari kazancın tespiti çerçevesinde vergilendirilmesi gerekir.
Ticari organizasyon içerisinde veya devamlı olarak gerçekleştirilmeyen arızi satışlardan elde edilen kazanç arızi ticari kazanç niteliğindedir, 2014 yılı için 21.000 TL’ye kadar olan arızi ticari kazançlar gelir vergisinden istisnadır.
Toplanan fon karşılığında destekçilere herhangi bir menfaat temin edilmediği durumlarda, yapılan ödeme destekçi açısından bağış olarak değerlendirilecektir. Gerekli şartların sağlanması, mevzuatta öngörülen dernek ve vakıflara yapılması halinde vergiye tabi kazancın tespitinde gider olarak dikkate alınması mümkündür.
KDV
Arızi şekilde yapılan ticari, zırai ve serbest meslek faaliyetleri KDV’ye tabi değildir.
Süreklilik arz eden ve satıcılara tacir sıfatını kazandıracak boyuttaki satışlar ile sürekli serbest meslek faaliyeti niteliğindeki teslim ve hizmetler ise KDV’ye tabi olacak ayrıca mükellefiyet tesis edilmesi gerekecektir.
Veraset ve intikal vergisi
Toplanan fon karşılığında destekçilere herhangi bir menfaat temin edilmediği durumlarda, fon toplayıcı kişi açısından karşılıksız bir edinim söz konusudur.
Karşılıksız (ivazsız) olarak yapılan intikallerin 2014 yılı için 3.371 TL’si vergiden istisnadır. İstisna, yapılan işlem başına uygulanmaktadır. Dolayısıyla 1000 kişiden 100’er TL karşılıksız fon toplanmış ise tamamı vergiden istisnadır.
Veraset ve İntikal Vergisi’nde esas olan unsur intikalin karşılıksız olmasıdır. Elde edilen menfaat ile sağlanan fon desteği arasında açık bir uyumsuzluk olan durumlarda, sağlanan menfaatin emsal bedelini aşan destek tutarının karşılıksız edinim olarak değerlendirilmesi muhtemeldir.
Verginin mükellefi, karşılıksız edinimde bulunan kişidir. Vergi oranı karşılıksız edinimin tutarına göre %10 ile %30 arasında değişmektedir.
Gerçek kişiler arası işlemler (P2P) intikal vergisine daha sık konu olmaktadır. Firmalar arası işlemler (B2B) de ise reklam amaçlı işlemler ağır basmaktadır.
https://www.ey.com/tr/tr/services/tax/dijital-vergi-kitlesel-fonlama
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder