Zizek’ten politikaya psikanaliz dersi

Sloven düşünür Slavoj Zizek, Süheyb Öğüt'ün tartışma yaratan yazısına yanıt verdi.

Antigone adlı kitabı yakında basılacak olan Sloven düşünür Slavoj Zizek, geçen yaz Süheyb Öğüt’ün internet sitesinde yazdığı ‘Butch Lezbiyenler ve HDPKK’ isimli metnini ‘teorik ve politik bir kâbus’ olarak niteledi. Zizek, bu yazıyla yapılanı bir tür saygısızlık olarak yorumlarken, “İslâm devletine karşı savaşan Kürtlere yönelik benzer aşağılayıcı ifadeler kullanmayacak kadar edepli olmalıdır” dedi.

Sloven filozof Slavoj Zizek, köşe yazarı Süheyb Öğüt’ün 17 Ağustos 2015’te Aktüel isimli internet haber ve yorum sitesinde ele aldığı ‘Butch Lezbiyenler ve HDPKK’ başlıklı analiz yazısına gecikmeli bir yanıt kaleme aldı. Ünlü düşünür Cumhuriyet’e ilettiği ‘Türkiye’de Butch Lezbiyenler’ başlıklı yazısında Öğüt’ün ilgili metnine genişçe yer verirken, bu yazarın fikirlerini de ‘teorik ve politik bir kâbus’ olarak niteliyor ve ‘Lacancı psikanalizin arsızca bir istismarını sergilediğini’ aktarıyor.

Kara çalıyor

Encore Yayınları etiketiyle çok yakında Antigone isimli kitabını Türkiyeli okurlara sunacak olan düşünür Zizek, Öğüt’ün metnindeki politik boyuta da dikkat etmek gerektiğini söyleyerek, şu ifadelere başvuruyor:

“Türk hükümetinin (Kürt muhalifleri terörist ilan eden) resmi politikasını desteklemek üzere kaleme alınmış olan yazı, Kürtlerin Suriye’de verdiği mücadelenin en büyük özelliklerinden birine, IŞİD’e karşı çok etkili olduklarını kanıtlamış bulunan kadın savaşçılara kara çalmayı amaçlıyor. Kadın savaşçıları butch lezbiyenlere benzeterek yapıyor bunu: Kendi Siyonist-seküler (yani Türk karşıtı) büyük Öteki figürlerini etkilemek için ‘dildo’larını sergileyerek sahte bir erkeksilik tasladıklarını söylüyor – Ama burada ufak bir sorun var. Lacan’a göre – erkeksiliği tanımlayan– fallus, penis değil, bir gösterendir: kastrasyonun göstereni. Yani tam anlamıyla dışsal bir eklentidir ve Lacan’ın ünlü formülünden (‘bilinçdışı dil gibi yapılanmıştır’) esinlenerek söyleyecek olursak, ‘bir dildo gibi yapılanmıştır.’

Dikkat çekmek için

Öyleyse, Öğüt’ün bir lezbiyen sapma olarak betimlediği durum Lacan için normal bir durumdur: Bir erkeğin erkeksiliğini tanımlayan penise sahip olması değil, kendi otoritesinin dayandığı bir dış fallik gösterenle girdiği ilişki tarzıdır ve bunu ona otorite bahşeden bir büyük Öteki figürünün dikkatini çekmek için yapar.”

Zizek, yazısının sonunda Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın gizli polisi nasıl kullandığı konusunda Öğüt’ün nasıl sessiz kaldığını da eleştirerek, saygısız üslubundan dolayı yüklendiği yazara son olarak şu mesajı veriyor: “Eğer bu bir saygısızlıksa, o zaman İslam devletine karşı savaşan Kürtlere yönelik benzer aşağılayıcı ifadeler kullanmayacak kadar edepli olmalıdır.”

Cumhuriyet